Roots & Routes

Gillian Welch leidt ons vandaag langs een aantal van haar muzikale invloeden en inspiraties. Ze speelt en zingt meestal met David Rawlings, vaak onder haar naam, en hebben ook projecten met alleen de naam van Rawlings. Samen hebben ze een heel eigen sound. Toch kost het geen moeite om diverse roots in hun muziek te ontdekken, zoals de invloed van Appalachian muziek, uit het oosten van Amerika, zoals die voor het eerst werd opgenomen in de jaren twintig van de vorige eeuw. 

In de lyrics van Orphan Girl herken je de tragiek die ook Appalachian muziek kenmerkt. Teksten werden toen recht uit het (harde) leven gegrepen. En de jodel  die Welch in My Morphine ten gehore brengt is een voorzichtige replica van de ‘blue yodels’ van Jimmie Rodgers, de vroegste ‘vader van de countrymuziek’ 

De muziek uit de Appalachen was heel divers, want die werd gevormd uit de muziek van immigranten uit verschillende Europese landen en die van tot slaaf gemaakten uit Afrika. Populair was de ‘ballad’ met eenvoudige melodieën en gezongen door eerlijke stemmen.

Een mooi voorbeeld is In the Pines, van Lead Belly, over een vrouw die haar man heeft omgebracht en daarom alleen nog – ver weg van het oog van de wereld – in de donkere bossen slaapt.

Welch is ook fan van de legendarische Carter Family. De eerste opnamen van onder andere Jimmie Rodgers en The Carter Family werden gemaakt tijdens de Bristol Sessions in Tennessee, waar de Victor Talking Machine Company (later RCA Victor) een veldeenheid naartoe bracht om muzikanten uit de regio op te nemen. Van The Carter Family vindt Welch vooral de stem van Sara indrukwekkend. Sara speelde autoharp en was de eerste zangeres van de groep en had een zeer diepe en directe stem. Welch komt er best dichtbij qua sfeer. In Sweet Fern van The Carter Family en Annabelle van Gillian Welch kun je de twee vergelijken.

Ook een aantal grote ‘songwriting troubadours’ (zoals The New Yorker ze noemt) inspireren Welch. Hank Williams (‘The Hillbilly Shakespeare’) is een voorbeeld, met zijn eerlijke en emotionele teksten, zoals in I’m so Lonesome I could Cry. De muzikale dichter Chuck Berry hoort ook in het rijtje thuis, een rock’n’roll held, maar ook veel gecoverd door country-sterren. Country is nu eenmaal gek op verhalen en bij Chuck Berry zit in elk couplet een klein verhaal, zoals in Memphis Tennessee.  Welch en Rawlings spelen hier en daar ook weleens wat fijne rockabilly gitaar-rifs. 

Bob Dylan mag als songwriter natuurlijk niet ontbreken. Hij gaf het zelf al toe – en het ligt er ook wel dik bovenop: zijn Subterranean Homesick Blues dankt veel aan Chuck Berry’s Too Much Monkey Business .

In de lyrics voor het Grammy genomineerde When a Cowboy trades his Spurs for Wings (voor de film The Ballad of Buster Scruggs, van de Coen Brothers) maken Welch en Rawlings de erfenis van grote songwriters tastbaar. Een grappige tekst ook nog. Een cowboy – dood en een inzicht rijker – zingt ons toe dat je in een shoot-out niet altijd de snelste bent.

Tot slot is ook de Canadese Amerikaan Neil Young een inspiratie – niet gek, want ook bij hem komt alles recht uit het hart. In zijn mooie My Boy getuigen zijn breekbare stem en gevoelige tekst daarvan.

Gillian Welch heeft veel invloeden, en dat is te horen – in de stemmen, de teksten en de muziek van haar en Rawlings. Toch is hun muziek ook onmiskenbaar ‘eigen’ en net zo eigenzinnig als de Miss in Miss Ohio.

Playlist

1. Gillian Welch – Orphan girl – 3’57
   (CD: Gillian Welch, Revival, 1996)
2. Gillian Welch – My morphine – 5’53
   (CD: Gillian Welch, Hell Among the Yearlings, 1998)
3. Lead Belly – In the pines – 2’58
   (CD: Folkways : the original vision, Woody Guthrie, Lead Belly, 2005)
4. Clarence Ashley, Gwen Foster – East Virginia blues – 2’10
   (CD: Mountain blues : 1927-1938, 2005)
5. The Carter Family – Sweet Fern – 2’38
   (CD: The winding stream : The Carters, The Cashes and the course of country music, 2015)
6. Gillian Welch, David Rawlings – Annabelle – 3’55
   (CD: Gilian Welch, Boots : The official revival bootleg ; vol.1, 216)
7. Hank Williams – I’m so lonesome I could cry – 2’49
   (CD: Hank Williams, Your cheatin’ heart – 1946/1952, 2006)
8. Hank Williams – Lovesick blues –  2’46
   (CD: Hank Williams, Lovesick Blues, 2001)
9. Gillian Welch – When a Cowboy trades his spurs for Wings – 3’03
   (CD: Gillian Welch, The Ballad Of Buster Scruggs -Original Motion Picture Soundtrack, 2018)
10. Chuck Berry – Memphis Tennessee – 2’14
    (CD: The absolutely essential Chuck Berry, 2014)
11. Chuck Berry –  The promised land – 2’24
    (CD: Radio gold ; vol.4, 2001)
12. Gillian Welch – Honey now – 1’52
    (CD: Gillian Welch, Hell Among the Yearlings, 1998)
13. Bob Dylan – Subterranean homesick blues –  2’21
    (CD: Bob Dylan, Bringing It All Back Home, 1988)
14. Neil Young – My boy – 3’37
    (CD: Neil Young, Old Ways, 1993)
15. Gillian Welch – Dear someone – 3’14
    (CD: Gillian Welch, Time/The Revelator, 2001)
16. Neil Young – Sugar mountain – 5’46
    (CD: Neil Young, Sugar mountain: Live at Canterbury House 1968, 2008)
17. Gillian Welch – Look at Miss Ohio – 4’16
    (CD: Gillian Welch, Soul Journey, 2003)

    Met dank aan: