West-Afrikaanse muziek verzameld door Cobie Ivens.
I– Alpha Blondy, Ivoorkust (01:08:17 min)
In de jaren tachtig groeide reggae uit tot een mondiaal fenomeen. De Jamaicanen hadden niet langer het monopolie op de muziek. Ook in Europa en Afrika stortten muzikanten zich op reggae. Alpha Blondy (Ivoorkust, 1953) kwam in 1973 voor het eerst contact met reggae toen hij in New York woonde. Nadat hij in Afrika terugkeert gaat hij opnemen onder het pseudoniem Alpha Blondy. Zijn muziek is sterk geënt op de rootsreggae van Bob Marley. In zijn teksten toont hij zich maatschappij kritisch. Aan de andere kant heeft Alpha Blondy belangstelling voor spiritualiteit, zoals blijkt uit songs als God Is One. Vanaf 2005 is Alpha Blondy namens de VN ook Ambassadeur voor de Vrede.
CD. The best of Alpha Blondy – Alpha Blondy.
LABEL: EMI 8370412 002 – EMI 002 8370412 (1996). VIDEO
II– AfroCubism, Mali / Cuba (59:16 min)
De Engelse producer Nick Gold droomt al jaren van een album waarop Cubaanse en Malinese muzikanten elkaar ontmoeten, maar pas na veertien jaar lukte het om iedereen in de studio te krijgen. Gitarist Eliades Ochoa en zijn band Grupo Patria verdedigen de Cubaanse kleuren. Toumani Diabaté (kora), Bassekou Kouyaté (ngoni) en Djelimady Tounkara (gitarist van de Rail Band) vertegenwoordigen Mali. Alle deelnemers mochten tien nummers meenemen en haakten gretig in op elkaars repertoire. Alle nummers zijn in één ‘take’ opgenomen.
CD. AfroCubism – AfroCubism.
LABEL: World Circuit (2010) code: WCD 085. VIDEO
III– Salif Keita, Mali (01:00:19 min)
Salif’s jeugd was niet gemakkelijk. Een albino is lichamelijk zwakker en wordt in Afrika nog vaak als een teken van ongeluk gezien. Toen hij een passie ontwikkelde voor muziek en hier zijn beroep van wilde maken, werd hij definitief door zijn familie uitgestoten: muziek was alleen aan de lagere griotkaste voorbehouden en dus ondenkbaar voor iemand uit de aristocratische familie waartoe hij behoorde. Hij vertrok in de zestiger jaren naar Bamako, de hoofdstad van Mali, waar hij iedereen al spoedig verleidde met zijn bijzondere stem. Salif Keita’s vertrok in 1984 naar Parijs. Na het Frans georiënteerde album Sosie (1997) en de funky Papa (1999) keerde hij weer langzamerhand terug naar zijn Afrikaanse wortels. Het album Moffou (2002) is een geheel akoestisch album, voor honderd procent geïnspireerd door Afrika. Speciale gast op Yamore is Cesaria Evora.
CD. Moffou – Salif Keita.
LABEL: Universal Records (2002) code: 169062. VIDEO
IV– Koo Nimo, Ghana (01:05:27 min)
West-Afrikaanse dansmuziek, die voortkomt uit een cocktail van lokale en Europese ingrediënten. Highlife ontstond aan het begin van de twintigste eeuw in Ghana. Europese zeemansliederen, kerk- en legermuziek versmolten met de traditionele ritmes en melodieën die langs de kust werden gespeeld. Uit deze cocktail ontstonden twee stromingen: de eerste werd door blaasorkesten gespeeld in elitaire danssalons (vandaar de naam highlife). De dansstroming werd beïnvloed door jazz, swing en Caribische rumba en calypso. De gitaarbands verruilden hun akoestische instrumenten voor een popgroep bezetting. Bloeiperiodes waren er halverwege de 20e eeuw met highlife dansbands heel veel. Na de jaren tachtig nemen reggae, gospel en hiphop sterk in populariteit toe. Highlife en Koo Numo leek daarmee zijn langste tijd te hebben gehad.
CD. Highlife roots revival – Koo Nimo.
LABEL: Riverboat Records (2012) code: TUGCD1064. VIDEO
V– Dobet Gnahoré, Ivoorkust (47:15 min)
Evenals andere krachtige vrouwen koestert ook Dobet Gnahoré trots haar Afrikaanse afkomst. De charismatische en energieke zangeres, danseres en percussioniste uit Ivoorkust woont al langere tijd in Europa met haar echtgenoot en partner, de gitarist Colin Laroche de Féline. Maar met haar focus en hart blijft ze in Afrika, waar ze op het album Na Drê (’mijn hart’) weer muzikaal uitdrukking aan geeft. Misschien is het ook wel haar meest toegankelijke album, ietsje rustiger en ingetogener dan haar voorgangers, waarbij Gnahoré’s soulvolle stem zacht bijval krijgt van een vrouwenachtergrondkoor. In talen en stijlen uit diverse Afrikaanse landen – bijvoorbeeld pygmeeënzang – vermengd met westerse (jazz)stijlen vertolkt ze haar wensdroom van een Pan-Afrika waarbij uiteenlopende stammen en culturen in vrede samenleven en de positie van vrouwen verbeterd zal worden.
CD. Na drê – Dobet Gnahoré.
LABEL: Contre Jour (2014) code: CJ031. VIDEO
VI– Etran Finatawa, Sahara (58:34)
De groep Etran Finatawa is afkomstig van twee Toearegs nomadenstammen in de Sahara. De multiculturele band pleit voor culturele tolerantie, verbondenheid en eenheid. Het album The Sahara sessions werd letterlijk in de Sahara opgenomen in een grote dierenhuidentent bekleed met tapijten. De kenmerkende gastvrijheid vond ook in muzikaal opzicht haar weerslag: een rondreizende percussionist op een motor stopte en begeleidde enkele nummers, een lokale griot liet zich niet onbetuigd en drie in Niamey wonende Toeareg-vrouwen kwamen een dagje over. Zelfs de nieuwsgierige, giechelende kinderen uit de buurt mochten uiteindelijk meezingen en meeklappen. Zo is op het album een mooie afwisseling ontstaan van geïmproviseerde muziek en strak gearrangeerde songs in de hypnotiserende ‘desert blues’-stijl.
CD. The Sahara sessions – Etran Finatawa.
LABEL: World Music Network (2013) code: TUGCD1071. VIDEO
Met dank aan:
