za 8 juni 2024, 22:00 uur – Deep Jazz.
Wij kennen de blues als genre, ontstaan in Amerika, onder de African-American bevolking. De blues werd gezongen, begeleid door gitaar of piano. Los daarvan kun je het begrip blues ook zien als vorm, die ook puur instrumentaal kan worden gebruikt. Dat format heeft zich wijd verbreid in de Jazz, de Rhythm & Blues en de Rock & Roll. Kenmerkend zijn de 12 maten – ook: acht of zestien – en de drie basisakkoorden. Het aantal akkoorden kon worden uitgebreid, en de akkoorden ontwikkelden zich van drieklanken tot complexe samenklanken. De vorm kan zo worden aangekleed en ingevuld dat de blues nauwelijks meer te herkennen is.
Van de elf stukken in dit programma hebben er vijf een blues vorm.
Organ Grinder Swing staat op de gelijknamige plaat van organist Jimmy Smith (1965). Gitarist Kenny Burrell en drummer Grady Tate completeren het trio. Het is de lekker swingende opening van dit uur. Een schoolvoorbeeld van de Jimmy Smith stijl. Het album was een commercieel succes.
Ook Watermelon Man was een succes. Pianist/componist Herbie Hancock publiceerde het op zijn debuutalbum Takin’ Off in 1962. Het werd een standard. De Cubaanse percussionist Mongo Santamaria droeg met zijn versie – in 1963 – sterk bij aan de populariteit van het stuk. Die versie hoort u hier. Een direct aansprekende, perfecte compositie, perfect uitgevoerd. Een 16-matige blues.
In 1924 componeerde Duke Ellington zijn C Jam Blues. Het melodische gegeven kon niet korter zijn: slechts twee tonen, G en C. Die combinatie wordt binnen de twaalf maten twee maal herhaald. Pianist Oscar Peterson nam het in 1962 op (album NIght Train, met bassist Ray Brown en drummer Ed Thigpen).
De temperatuur loopt aardig op in het lang uitgesmeerde Blues for Woody, afkomstig van de plaat United (1981) van trompettist Woody Shaw. Solo’s voor vijf van de zes muzikanten.
Tenorist Stanley Turrentine trouwde in de jaren ’60 met organiste Shirley Scott (foto). Het stel is op vele opnamen te beluisteren, zo ook op het album Hustlin’ uit 1964. Gitarist Kenny Burrell – zie Organ Grinder Swing – is ook hier van de partij. Harde swing in dit 8-matige, harmonisch uitgeklede schema met een doorlopende back beat. Blues? Nou ja, vooruit.
Details in de Gids.
Deep Jazz – Hans Mantel
