za 20 sep 2025, 17:00 uur – House of Hard Bop.
De Amerikaanse altsaxofonist Phil Woods (1931-2015) begint al vroeg met serieuze muziekstudies op hoog niveau. Aan de prestigieuze Juilliard School of Music studeert hij onder meer compositie, en schrijft hij ‘klassieke’ stukken, zoals een pianosonate en een strijkerstrio. Na het behalen van zijn bachelor, in 1952, is hij klaar met dat genre. In de jaren ’50 toert hij de wereld rond met Dizzy Gillespie, en een paar jaar later doet hij Europa weer aan met Quincy Jones. Hij leidt ook eigen groepen.
In 1968 begint hij aan een nieuw avontuur in Parijs.
In Parijs formeert hij een kwartet, met de Zwitsers George Gruntz (piano) en Daniel Humair (drums). Bassist is de Fransman Henri Texier. Humair en Texier waren al een ijzersterke Europese ritmesectie, die talloze Amerikaanse gasten begeleidde. Deze groep, Phil Woods and his European Rhythm Machine maakt gedurende enkele jaren een stijlontwikkeling door, en is zeer succesvol op Europese podia. In 1968 verschijnt Alive & Well in Paris – Phil Woods and his European Rhythm Machine.
- And When We Are Young is een compositie van Woods. Hij schreef het ter nagedachtenis aan Robert Kennedy – de broer van president John Kennedy – die in 1968 werd vermoord. In de tijdsduur van bijna een kwartier gaat het stuk minstens drie maal een hoek om.
In een langzame driekwartsmaat exposeert Woods een ontroerende melodie in mineur, ondersteund door een gestreken baslijn. Volgt een overgang naar een andere mood: sneller tempo, vierkwartsmaat, drums, meer geaccentueerde ritmiek. Woods herneemt het melodische thema en gaat over tot variatie en improvisatie. Gedurende een lang uitgerekt crescendo stijgen spanning en dynamiek. Na de pianosolo is het tijd voor acht om acht, overgaand in lekker lang doorgezet vier om vier. Drummer Daniel Humair zit niet verlegen om rake reacties op de stomende Woods.
Er is ook ruim tijd voor een solo van bassist Henri Texier. Hij begint in zijn eentje, meditatief, met veel tweeklanken, maar al gauw komt er ontwikkeling – metrum, invoeging van piano en drums. Een onverwacht explosief moment luidt een korte periode in van “chaotische impro” die langzaam uitdooft. Het openingsthema wordt hernomen, nu een halve toon lager. (Phil Woods verwerkt hierin een citaat: Nature Boy, een compositie van Eden Ahbez. De song werd in 1948 acht weken lang een nummer één hit in de versie van Nat “King” Cole). Maar met deze song blijkt, op de afsluitende toon, toch nog niet alles gezegd… - Alive and Well (Woods) tapt uit een ander vat. De vierkoppige energiecentrale draait vanaf maat één op zijn hoogste niveau, en blijft dat drieënhalve minuut lang doen.
- Freedom Jazz Dance (Eddie Harris) behoudt hetzelfde tempo en dezelfde energie, maar waaiert flink uit met lange solo’s van pianist Gruntz en drummer Humair.
- Met Stolen Moments, de schitterende standard van Oliver Nelson, belanden we in een bluesvorm.
- Doxy, een bekende compositie van Sonny Rollins, zet een relaxte punt achter deze reeks stukken. Qua tijdsduur is het de tegenhanger van And When We Are Young. Anderhalve minuut! Er is ook een overeenkomst: na de afsluitende tel moet Woods tóch nog iets kwijt.
——————————
In 1970 creëert de Franse modeontwerper Pierre Cardin een platenlabel. ‘Les Disques Pierre Cardin’. Op dit label verschijnt in 1970 Phil Woods and his European Rhythm Machine. Bijna dezelfde line-up, maar aan de piano zit nu de Brit Gordon Beck. Dat is me er eentje…
Twee stukken, met een wat langere tijdsduur.
Vergeet Doxy, Ultimate Choice (Gordon Beck) brengt ons in een totaal ander landschap van Woods’ Wereld. Van daaruit worden we regelmatig flink de ruimte in gekatapulteerd. Binnen de tijdlijn van tien minuten zijn er wisselingen tussen secties met een zeer hoog tempo, en no time secties van een meer ‘uitademend’ karakter. De snelheden zijn nauwelijks bij te houden, waarbij vooral de notenslingers van pianist Gordon Beck opvallen. Ook het hoofdthema draait, binnen dat tempo, op hoge snelheid. De kop van het thema fungeert gedurende het hele proces als regelmatig terugkerend ankerpunt. Het vuur spat uit de luidsprekers.
Drummer Daniel Humair opent het stuk, en is ook degene die, aan het slot van een intense solo, ritmisch het slotthema aankondigt. De sterk ingekorte reprise van de themakop eindigt met Humairs bekken en een verrassend glissando van bassist Texier.
Pffff…
In Chromatic Banana (Woods) schakelt pianist Gordon Beck over naar elektronisch keyboard. Die klank, gecombineerd met het spannende thematisch begindeel – veel repeterende motieven, ook in bas en drums -, doet onwillekeurig denken aan jazzrock.
Gaandeweg zou het idee kunnen opkomen: had een en ander iets compacter gekund? (De totale duur is ruim 12 minuten.) Bassist Texier verrast met zijn vocale bijdrage – het unisono meezingen met zijn geplukte sololijn. Niet de eerste bassist die vocaal een bovenoctaaf toevoegt.*)
House of Hard Bop – Eric Ineke**)
*) Onder meer bassist Slam Stewart (1914-1987) zoemde tekstloos mee met zijn gestreken solo’s.
**) Drummer Eric Ineke heeft Phil Woods drie maal begeleid, resp. met de trio’s van Pim Jacobs, Rob Madna en Rein de Graaff.
