Een os op het dak 75: De os in tijden van oorlog # 38.
Een introductie van eigentijdse muziek in gewonemensentaal.
Aflevering vijfenzeventig van Een os op het dak van Thea Derks, geïnspireerd op haar boek Een os op het dak: moderne muziek na 1900 in vogelvlucht.
Vandaag openen we met muziek van Dimitri Tchesnokov, een Oekraïner van Russische afkomst die tegenwoordig in Frankrijk woont en werkt. Hij werd in 1982 in Rusland geboren en zijn site is ‘under construction’. Deze geeft weinig meer prijs dan dat hij een Frans-Oekraïense componist en pianist is van Russische origine. Hij studeerde piano aan twee verschillende scholen in Kiev en verhuisde op zijn 15e naar Parijs, waar hij zijn pianostudies voltooide aan het conservatorium van Boulogne-Billancourt. Vervolgens studeerde hij orkestratie bij Guillaume Conesson, waarna hij zich volledig aan het componeren wijdde.
Tschesnokov onderhoudt nog altijd banden met Oekraïne. Zo zette in 2019 het Nationaal Symfonie Orkest van Oekraïne zijn Concert voor Viool en Orkest op cd, met de Frans-Roemeense violist Sarah Nemtanu. Zoals veel generatiegenoten wil Tchesnokov niet in een hokje gestopt worden. Hij haakt vrijelijk aan bij zulke uiteenlopende componisten als Franz Liszt, Boris Ljatosjinski, Alfred Schnittke en zelfs John Adams. Het Vioolconcert zit boordevol vurige soli van de viool en ferme orkestuitbarstingen, maar heeft ook meer lyrische passages en de solist krijgt alle ruimte om te schitteren.
Vers van de pers is de cd Encounter van de Zweeds-Oostenrijkse trombonist Mikael Rudolfsson. Hij is lid van het vermaarde Klangforum Wien, waarmee hij vorige maand nog optrad in het Muziekgebouw aan ’t IJ. Hij heeft een grote liefde voor eigentijdse muziek en presenteert op zijn album werken van grootheden als Gérard Grisey en Luciano Berio.
Minder bekend is de Griekse Konstanzia Gourzi, die The Encounter voor trombone en tape in opdracht van Rudolfsson componeerde. Haar stuk is een soort dialoog van de uitvoerder met zichzelf: hij reageert op door hemzelf op band ingespeelde klanken, die door Gourzi gemanipuleerd zijn.
Ook gloednieuw is een cd met twee werken van de Noorse Cecilie Ore, die o.a. studeerde bij Ton de Leeuw. Het Noorse Engegård Kwartet speelt haar H2O Trilogy en het eveneens Noorse Messing Kvintet tekent voor Hototogisu voor blaaskwintet.
Ore brengt in haar trilogie een ode aan de fraaie fjorden, imposante gletsjers en lange kustlijn van haar vaderland. In het tweede deel, ‘Glacier Song’, evoceren de strijkers treffend het kraken en barsten van ijs. Geestige noot vormt het citaat uit de bekende ‘Cold Song’ uit de opera King Arthur van Henry Purcell, waarin je de koning bijna letterlijk hoort klappertanden.
Tip: de 1e druk van Een os op het dak is uitverkocht, maar via boekenbestellen.nl ontvangt u een exemplaar van de 2e druk.
1. Dimitri Tchesnokov. Concert voor Viool en Orkest.
Sarah Nemtanu, viool.
Nationaal Symfonieorkest van Oekraïne olv Bastien Stil.
2. Konstanzia Gourzi. The Encounter.
Mikael Rudolfsson, trombone.
3. Cecilie Ore [foto]. ‘Glacier Song’ uit H2O-Trilogy.
Engegård Kwartet.
Samenstelling, presentatie & techniek: Thea Derks.
