Mariama

Les Bantous de la Capitale wordt in 1959 opgericht door enkele leden van het orkest Rock A Mambo, samen met enkele uit Brazzaville afkomstige leden van Orchestre T.P.O.K. Jazz. Afkomstig van dit laatste orkest zijn de klarinettist en saxofonist Jean-Serge Essous en de zanger Édouard Nganga. Afkomstig van Rock A Mambo is de saxofonist Nino Dieudonné Malapet die ook de leider was van dat orkest. Er zijn twee leiders van Les Bantous de la Capitale: Essous en Malapet. Zij spelen dan vooral rumba en andere muziek met een Cubaanse invloed.

Les Bantous de la Capitale zijn bekend onder vele andere namen: Beto-Bantous, Orchestre Bantou de Brazzaville, Orchestre Bantou, Orchestre Bantous Jazz, L’Orchestre Bantous De Brazza, La Voix Bantous, Les Bantous, Les Bantous De La Capitale M’Boka, Orchestre Bantou de Brazzaville, Orchestre Bantous, Orchestre Nacional Bantous.

Het orkest Les Bantous de la Capitale bestaat nog steeds. Zij bestaan dus zelfs 10 jaar langer dan het langst bestaande orkest uit Congo-Kinshasa, namelijk Orchestre Zaïko Langa Langa, dat is opgericht in 1969.

De zanger Édouard Nganga, één van de oprichters in 1959, heeft het orkest lange tijd geleid. Hij is geboren in 1933 in Léopoldville en oorspronkelijk was hij timmerman. Zijn artiestennaam is Ganga Édo. Hij was ook één van de oprichters van TPOK Jazz, in 1956. Op 7 juni 2020 overlijdt hij, 87 jaar oud.

Diverse bekende musici hebben deel uitgemaakt van Les Bantous de la Capitale, zoals Papa Noel, Pamelo Mounk’a, Tchicaya Tchico, “De La Lune” en Kosmos Moutouari, de broer van Pierre en Michel Moutouari.

“Ya Solo Nakobala” (= “Natuurlijk ga ik trouwen”), van het orkest Beto-Bantous, is een compositie van Pamelo Mounk’a.

“Bantous Pachanga”, een charanga van Orchestre Bantou uit 1965, is geschreven door Jean-Serge Essous.

“Ebandeli Ya Mosala” (= “Het begin van het werk”) van het orkest Beto-Bantous, is een compositie van Kosmos Moutouari.

“Maria Linda” (“Mooie Maria” in het Portugees. Het is een rumba in het guaguancó ritme, gezongen in Lingala, Portugees en Spaans en gecomponeerd door Nino Malapet.

“Qui Es-tu? Un Ange Ou Un Démon!” (= “Wie ben je? Een engel of een duivel ?”), van Les Bantous De La Capitale, is een rumba die voornamelijk in het Lingala wordt gezongen.

“C’est Sérieux Tantine” (= “Het is serieus, tante”) is van Les Bantous De La Capitale. “Tantina” is van Les Bantous De La Capitale.

“Rosalie Diop”, van Orchestre Bantou de Brazzaville, is geschreven door Jean-Serge Essous.

“Elili Ya Sanza” (= “Schaduw van de Maan”), van Orchestre Nacional Bantous, is een compositie van Jean-Marie Kabongo Wetu.

“Anto Na Nganda” (= “Anto en het land”) van het orkest Bantous, is een compositie van Jean-Serge Essous.

“Congo Na Biso” (= “Congo en wij”) is van  Les Bantous de la Capitale.

“Pot-Pourri Sur Le Passé “, een instrumentaal nummer van Les Bantous uit 1976, gecomponeerd door Nino Malapet.

In enkele van deze nummers kan men een woord horen dat erg veel voorkomt in Congolese liedjes, zowel in de titel als in de tekst: “Motema na ngai” en dat is Lingala voor “mijn hart”. Ook in andere talen is “motema” het woord voor “hart”, zoals in het Swahili, het Kinyarwanda, de taal van Rwanda, of in het Kirundi, de taal van Burundi.

Ook het woord “bolingo” is vaak te horen in Lingala liedteksten. Het betekent “liefde”, “houden van” of “schatje”.

Met dank aan Harm van der Wal voor het beschikbaar stellen van zijn Afrikaanse muziek.

Playlist:

1. Beto-Bantous: Ya Solo Nakobala, auteur: Pamelo Mounk’a, single Ya Solo Nakobala / Ebandeli Ya Mosala, E.T.A. ETA 128 / CD Les Rois de la Rumba Africaine – Vol. 2,Cyriaque Bassoka Productions CBC CD46, 3’00
2. Orchestre Bantou: Bantous Pachanga, auteur: Jean-Serge Essous, CD Bakolo Mboka, 2007, Cantos 079.0031, 4’51
3. Beto-Bantous: Ebandeli Ya Mosala, auteur: Kosmos Moutouari, single Ya Solo Nakobala / Ebandeli Ya Mosala, E.T.A. ETA 128 / CD Les Rois de la Rumba Africaine – Vol. 2, 2015, Cyriaque Bassoka Productions CBC CD46, 3’39
4. Bantous De La Capitale: Maria Linda, auteur: Nino Malapet, single Gigi, 1969, Fiesta 51.014, 4’06
5. Les Bantous De La Capitale: Qui Es-tu? Un Ange Ou Un Démon!, LP compilatie African Retro Vol 3 “Pont Sur Le Congo”, 1977, Pathé Marconi EMI 2C064 15954, 5’05
6. Les Bantous de la Capitale: C’est Sérieux Tantine, single C’est Sérieux Tantine / Mon Trésor, SOCODI AJ-006 / CD Anytha-Ngapy Présente Les Grands Succès Des Bantous De La Capitale Vol 2, Anytha-Ngapy Productions GANCD12, 4’42
7. Les Bantous de la Capitale: Tantina, auteur: Jean-Serge Essous, CD Bakolo Mboka, 2007, Cantos 079.0031.020, 6’16
8. Orchestre Bantou de Brazzaville: Rosalie Diop, auteur: Célio Célestin Kouka, single Rosalie Diop / Despues, Pathé PF 11.543 / CD Bakolo Mboka, 2007, Cantos 079.0031.020, 5’25
9. Orchestre Nacional Bantous: Elili Ya Sanza, auteur: Jean-Marie Kabongo Wetu, single Riamana/Elili Ya Sanza, 1978, CDA TTB-004, 5’18
10. Bantous: Anto Na Nganda, auteur: Jean-Serge Essous, EP Bantous Et Mujos – N°9, Stenco B 4089, 4’49
11. Les Bantous de la Capitale: Congo Na Biso, single Masuwa / Congo Na Biso, Pathé PF 11567 / CD Anytha-Ngapy Présente Les Grands Succès Des Bantous De La Capitale Vol 5, Anytha-Ngapy Productions GANCD15, 5’05
12. Les Bantous: Pot-Pourri Sur Le Passé, auteur: Nino Malapet, LP Les Meilleurs Sax’s D’Afrique Centrale Vol. 3, 1976, Editions Bakolo Mboka BMB 003, Afro-Disc AD 020 / CD Bakolo Mboka, 2007, Cantos 079.0031.020, 7’18