Missa Etcetera

Dit jaar worden twee Italiaanse componisten herdacht. Giovanni Pierluigi da Palestrina werd waarschijnlijk in 1525 geboren, Alessandro Scarlatti overleed in 1725. Op het eerste gezicht is het vreemd hen in één programma samen te brengen, gezien de afstand in de tijd. Maar de muziek de we gaan horen, toont een grote stilistische verwantschap.
In Rome moesten componisten rond 1700 rekening houden met de opvattingen van het kerkelijk gezag. Dat stond sceptisch tot afwijzend tegenover de moderne stijl, want die riekte teveel naar de opera. Sommige componisten besloten daarop sacrale muziek te schrijven in de oude stijl, waarvan Palestrina het grote voorbeeld was. Eén van hen was Scarlatti.
Alle werken van Scarlatti zijn voor stemmen zonder begeleiding bedoeld. Het handschrift van de Messa Clementina bevindt zich in de bibliotheek van het Vaticaan in de vorm van koorboeken, zoals in de renaissance gebruikelijk was. In het Agnus Dei worden aan de vijf stemmen twee toegevoegd, en ook dat was een procédé dat in de renaissance vaak werd toegepast.
Tenslotte klinkt nog een motet in dezelfde stijl van Alessandro’s zoon Domenico.

Giovanni Pierluigi da Palestrina (ca 1525-1594)
1. Tu es Petrus a 6
2. Surrexit pastor bonus a 8

Alessandro Scarlatti (1660-1725)
3. O magnum mysterium a 8
4. Salve Regina a 4
5. Messa Clementina a 5-7
Le Parnasse français olv. Louis Castelain
(cd: “Messa Clementina” – Paraty 316153, 2016)

Domenico Scarlatti (1685-1757)
6. Iste confessor a 4
Ensemble William Byrd olv. Graham O’Reilly
(cd: “Stabat mater – Musica Sacra” – Pierre Verany PV704103, 2004)

aanvulling:
Alessandro Scarlatti
7. Fuga in C
Francesco Tasini, orgel
(cd: “Opera omnia per tastiera – Vol. III” – Tactus TC 661913, 2010)

Afbeelding: Alessandro Scarlatti (Wikipedia)