Mondriaankwartet + Octachord van Robert Pravda

Het strijkkwartet, dat kennen we. Dat is een vaste waarde in de muziek vanaf 1750. Het blijkt zich voor zo’n beetje elke nuance in elke stijl te lenen. Of het nou klassiek, romantiek, modern, jazz, pop of crossover is, het wordt allemaal volop gedaan.

Ook hier horen we het strijkkwartet weer in vier heel verschillende stijlen. We horen het bijvoorbeeld bij John Zorn, een ontspoorde jazzmuzikant wiens muzikale interesses overal en nergens liggen en voor wie ‘voorspelbaarheid’ het vieste woord ter wereld is. We komen ook Alexander Mosolov tegen. Deze Rus bloeide op in de vroege Sovjettijd, toen avant-garde politiek gewenst was. Mosolov experimenteerde er dan ook lustig op los. In de jaren dertig werd hij, zoals wel meer moderne kunstenaars, naar een goelag gestuurd. Hij overleefde dat, maar zijn stijl zou nooit meer worden wat hij was.

Een andere blikvanger is John de Simone. Of eigenlijk niet De Simone, maar Robert Pravda. Deze geboren Joegoslaaf soleert in De Simones compositie Deus ex machina met zijn Octachord. Dat is een retrofuturistisch aandoend instrument waarin acht grote snaren, gemonteerd op een plank, door elk twee elektromotoren worden aangedreven. De snaren zijn gehuld in buizen, waardoor er allerlei vreemde boventonen kunnen ontstaan, afhankelijk van de positie waarin de speler zijn hand(en) legt. Een prachtgegeven voor een slechte sciencefictionfilm, vond John de Simone. Echt zo eentje waarvan je als fan zegt: die eindigde echt weer met een Deus ex machina. En dus gaat de muziek over een invasie van aliens, die natuurlijk door de buitenaardse overmacht dreigt te worden gewonnen tot de aardlingen een verwoestend wapen van stal halen – een Deus ex machina.