Roots & Routes

Deze Roots & Routes aflevering gaat over de mens met zijn brave en minder brave kanten. Tussendoor komen ook spijt en hypocrisie nog even langs. Na het beluisteren van de hele afspeellijst komt je vanzelf tot de ontdekking dat een wereld waarin goed en kwaad netjes van elkaar gescheiden zijn een ‘make believe world’ is.

Afspeellijst

1. Dave Van Ronk – Mack the Knife – 03:32

(CD: Dave van Ronk – Live at Sir Georg Williams Univ… – 1998)

De New Yorkse folkzanger Dave Van Ronk zingt Mack the Knife. Het lied gaat terug op Mackie Messer uit Die Dreigroschenoper van Bertolt Brecht en Kurt Weill, een stuk gebaseerd op een 18de-eeuwse muzieksatire over dieven en prostituees. Het kwaad en ook de tegenhanger daarvan is in muziek al eeuwen een geliefd thema.

2. Big Bill Broonzy – Frankie and Johnny – 02:09

(CD: Big Bill Broonzy – Trouble in mind – 2000)

Frankie and Johnny (de 1950s-versie van bluesmuzikant Big Bill Broonzy) vertelt het verhaal van een crime passionel. Frankie, die echt heeft bestaan, schoot eind 19de eeuw haar geliefde Johnny neer omdat ze hem verdacht van vreemdgaan.

3. Johnny Cash – Folsom Prison Blues – 2:49

(CD: Johnny Cash – Fender : The golden age 1950-1970 – 2012)

Ook Johnny Cash bezingt moord, in zijn Folsom Prison Blues, met de kille regel: ” But I shot a man in Reno, just to watch him die.” Op een paar nachten (wegens drugsbezit) na, zat Cash zelf overigens nooit in de gevangenis, maar hij gaf, samen met zijn band en June Carter, wel concerten in gevangenissen, waaronder de beruchte San Quentin en Folsom State Prison.

4. Lloyd Price – Stagger Lee – 2:22

(CD: Lloyd Price – Seven classic albums plus singles [remastered] – 2014)

Een heel bekende moordsong is Stagger Lee (ook Stagolee en Stack-O-Lee) over een souteneur die eind 19^de eeuw in het nieuws kwam doordat hij een andere crimineel doodschoot. Er werd al snel een lied op gemaakt. We draaien de rock’n’roll versie uit 1959, gezongen door Lloyd Price.

5. Washington Philips – Take your burden to the Lord and leave it there – 3:11

(CD: Let my people go : Negro spirituals ; roots collection ; vol.9 – 2011)

Met een moord op je geweten is een biecht misschien geen gek idee. Dus we wenden ons tot een aantal gospels. Daarin gaat het  vaak om spijt, bekering of aanbidding. Washtington Phillips (rond 1900 een informele dominee en straatkoopman) zong preekliedjes, zoals Take Your Burden to the Lord (1927).

6. Sister Rosetta Tharpe – I’ve done wrong – 2:45

CD: Sister Rosetta Tharpe – Bring back those happy days : Greatest hits and selected recordings 1938-1957 – x 2019)

Sister Rosetta Tharpe was van groot belang voor de ontwikkeling van rock-’n-roll en het elektrische gitaarspel daarin. Ze zingt hier I’ve Done Wrong (1956), over de verloren zoon uit de Bijbel. Als gospelzangeres werd ze nota bene zelf als zondaar gezien, omdat ze haar gospels ook in nachtclubs zong en ook om haar biseksualiteit.

7. Mississippi John Hurt – I Shall Not Be Moved – 3:29

(CD: The Best of Mississippi John Hurt – 1998)

De titel van deze Afro-Amerikaanse traditional is woordelijk terug te vinden op meerdere plekken in de bijbel en gaat natuurlijk ook standvastigheid, over volhouden. Daarom werd het naast een gospel ook een protestsong in de Civil Rights Movement uit de 1950s/1960s in de VS, waarin werd gestreden om gelijke rechten voor Afro-Amerikanen. Mississippi John Hurt zingt het hier live in 1965. Zijn beide ouders waren slaven geweest.

8. Iris Dement – I won’t even try

(CD: Iris DeMent – Let The Mystery Be – Live – Folkscene Kpfk Studios 9 Okt ’94 [Remastered] – 1994)

Als het om goed en kwaad gaat, ligt schijnheiligheid vaak op de loer. In het wrang-komische I Won’t Even Try – geschreven en gezongen door Iris DeMent – is een vrouw niet onder de indruk van de bekering van haar vreemdgaande ex.

9. Malvina Reynolds – Little Boxes – 2:11

(CD: Malvina Reynolds – Ear tot he Ground – 2000)

Van de scherpzinnige en originele folk singer-songwriter Malvina Reynolds is Little Boxes, een liedje over een wereld vol eentonigheid, waarin mensen in massa-geproduceerde identieke huizen wonen en allemaal identieke, fatsoenlijke levens volgen. Saaiheid is troef dus.

10. Tim Hardin – Simple song of freedom – 3:51

(CD: 1969 The Woodstock generation – 2019)

Tijdens de Vietnamoorlog weken veel jonge mannen uit naar onder andere Canada om de dienstplicht te ontlopen (zogenaamde draft dodgers). Of iets fout is, hangt vaak af van tijd en perspectief. In diezelfde tijd waren anti-war songs populair. Tim Hardin nam in 1969 het nummer Simple song of Freedom (geschreven door Bobby Darin) op en zong het ook op het beroemde Woodstock festival.

11. Merle Haggard – Okie from Muskogee – 2:43

(CD: Merle Haggard – Hag : the best of Merle Haggard – 2006)

Countryzanger Merle Haggard ergerde zich aan de protesterende hippies en schreef in 1969 als reactie Okie from Muskogee, wat vol frustratie zit over die hippies en hun geblow en anti-oorlog gedrag. Later zag hij het nummer als een karakterstudie van zijn vroegere zelf. Hij hield namelijk zelf ook van een jointje, was gokliefhebber en zat – vóór zijn carrière als countryartiest – als gevangene in het publiek in San Quentin State Prison toen Johnny Cash er zijn legendarische concert gaf.

12. Kris Kristofferson – Sunday Morning Coming Down – 4:11

(CD: Kris Kristofferson – An evening with Kris Kristofferson : The pilgrim ; Ch 77 – 2014)

In Sunday Morning Coming Down, geschreven en gezongen door Kris Kristofferson, zit geen hypocrisie. Het gaat over het contrast tussen een zondagse ‘hangover’ en een zondagse routine zoals een kerkbezoek.

13. Mary Gauthier – I drink – 4:31

(CD: Mary Gauthier – Mercy Now – 2005)

Ook het ingetogen I drink van de singer-songwriter Mary Gauthier is oprecht, over een vrouw die haar vaders drinkgedrag heeft gekopieerd.

14. Billy Strings & Willie Nelson – California Sober – 3:50

(Single: Billy Strings, feat. Willie Nelson – California Sober – 2023)

Willie Nelson en Billy Strings bezingen in California Sober de keerzijde van jarenlang drank- en drugsgebruik. ‘California sober’ ben je als je bent gestopt met alle drugs, behalve marihuana.

15. Phosphorescent of Willie Nelson – Reasons to quit – 3:13

(CD: Phosphorescent – To Willie – 2009)

Ook in Reasons to Quit is het onderwerp misbruik van middelen en de nadelen daarvan. Gezongen door singer-songwriter Matthew Houck, onder zijn artiesten naam Phosphorescent, maar het werd geschreven door Willie Nelson en Merle Haggard.

16. Susan Tedeschi – Sweet forgiveness – 4:47

(CD: Susan Tedeschi – Hope and Desire – 2005)

De moraal van deze playlist? Dat moet haast wel zijn dat goed en kwaad enigszins door elkaar lopen. Gelukkig zijn er voor kleine en grote ‘misstappen’ troostliedjes, zoals het mooie Sweet Forgiveness (Iris DeMent), hier gezongen door Susan Tedeschi.

17. Bob Dylan – Rainy day Women – 4:36

(CD: Bob Dylan – Blonde on Blonde – 2013)

Rainy Day Women van Bob Dylan heeft een opbeurende melodie en vat deze Roots & Routes aflevering mooi samen met een verwijzing naar het Bijbelse stenigen en naar een joint: “Everybody must get stoned”.

Met dank aan: